Jos van der Heijden, programmamanager Ondernemen en Innoveren regio Noord-Limburg. Hans Hendrikx, directeur IXT Data & Robotica professionals, onderdeel van Vaes & Linhorst groep. Op de schermen, Saskia Goetgeluk, directeur Brightlands Campus Greenport Venlo. Fotografie: Bram Becks

Met een bedrag van in totaal 76,4 miljoen euro wordt de komende jaren de brede welvaart in Noord-Limburg versterkt. Een regio die gezond, ondernemend en veilig is. De financiële impuls geeft projecten die bijdragen aan de regionale doelstellingen een duwtje in de rug. De programmamanagers staan klaar om ideeën van ondernemers te toetsen. Twee initiatiefnemers van projecten vertellen hoe hun plannen passen binnen de regiovisie.

Door Wesley Hegge

Noord-Limburg staat aan de vooravond van een enorme, structuurversterkende investeringsimpuls. Hoewel de acht gemeenten in Noord-Limburg vorig jaar bij het uitspreken van de ambitie om de gezondste regio van Nederland te worden onmogelijk de actuele situatie hadden kunnen inschatten, is de behoefte aan een impuls in de regionale economie op dit moment meer dan welkom.

Aanjaagbudget
Er zijn drie fondsen om de regio te versterken: de Regio Deal, de Investeringsagenda (samen 75 miljoen euro) en het Innovatiefonds (1,4 miljoen euro). De start is inmiddels gemaakt. Er zijn verschillende projecten gehonoreerd en in behandeling genomen. Tijd om een eerste stand van zaken op te maken. In het kader van de coronamaatregelen neemt Saskia Goetgeluk, directeur van de Brightlands Campus Greenport Venlo, online deel aan het gesprek. “Het is goed om te vertellen dat het niet gaat om een subsidiemachine”, zegt Goetgeluk. “Het bedrag van 76,4 miljoen euro is niets anders dan een aanjaagbudget, hoe groot in omvang ook. Bedrijven die geloven in een idee en aanspraak willen maken op het budget moeten laten zien dat ze erin geloven door zelf ook te investeren.”

Bovendien moet het project een bijdrage leveren aan de doelstellingen van de regio. De ambitie van gezondste regio wordt gedragen door zes pijlers. Een van die pijlers is Ondernemen en Innoveren, waarvan Jos van der Heijden programmamanager is namens de acht gemeenten die samen de regio Noord-Limburg vormen. “Als programmamanager ben ik het aanspreekpunt voor ondernemers die willen weten of hun project past binnen de kaders. Bij de wijze van toetsing staat laagdrempeligheid centraal. Ondernemers hoeven geen waslijst aan formulieren in te vullen, maar kunnen gewoon contact opnemen met mij. We gaan in gesprek om te bespreken wat het idee is en hoe het bijdraagt aan de regiodoelen.”

Er zijn drie fondsen om de regio te versterken: de Regio Deal, de Investeringsagenda en het Innovatiefonds. Om duidelijkheid te scheppen een uitleg over de fondsen. De Regio Deal is een afsprakenkader met het rijk waarin is vastgelegd in welke thema’s rijk, provincie en regiogemeenten de komende jaren willen investeren. Het gaat hier om de thema’s Future Farming, Vitaal en Gezond, Talentontwikkeling, Veiligheid en Ondermijning en Grensoverschrijdende samenwerking. Voor de eerste tranche zijn de projecten al aangewezen en hierin zijn de volgende componenten opgenomen: het Future Farming Kennisinstituut, shared facilities op de campus, fieldlabs waarin onderwijs en bedrijfsleven gaan samenwerken, jeugd, voeding en gezondheid, bestrijding van ondermijning en een grensoverschrijdend kennisinstituut voor duurzaamheid en circulariteit. De tweede tranche volgt in het voorjaar van 2021. De genoemde thema’s zijn ook voor deze tranche leidend voor projecten. De Investeringsagenda wordt samen door provincie en regiogemeenten gedaan. In de Investeringsagenda zijn 6 programma’s benoemd: Ondernemen en Innoveren, Vitaal en Gezond, Landelijk Gebied, Toerisme en Leisure, Mobiliteit en Logistiek en Klimaat en Energie. Voor deze Investeringsagenda kunnen projecten worden aangediend door partijen uit de regio die hiermee een bijdrage willen leveren aan het ontwikkelen van de regio Noord- Limburg. De inzet is gericht op die projecten en activiteiten die het meest effectief bijdragen aan onze regionale ambities en die dus de hoogste maatschappelijke opbrengst hebben op het niveau van onze regio. Het Innovatiefonds is gebaseerd op middelen van alleen de gemeentelijke overheden (voorheen ook regio Venlo en provincie Limburg). Het staat open voor alle harde sectoren (waaronder agrofood, logistiek en maakindustrie) en zachte sectoren (waaronder vrijetijdseconomie en zorg), maar ook voor alle vormen van onderzoek en ondernemerschap. Het is een specifiek voor en door ondernemers gedreven regionaal MKB Fonds. Het Innovatiefonds past binnen de brede kaders van de gezondste regio. Dat betekent ook dat projecten die bijdragen aan innovaties op het gebied van energie, klimaat en mobiliteit voor een subsidie in aanmerking kunnen komen. Ook het Innovatiefonds gaat altijd uit van minimaal een eigen bijdrage van vijftig procent van de projectkosten.

Hans Hendrikx (directeur IXT Data & Robotica professionals, onderdeel van Vaes & Linhorst groep) heeft een plan ingediend voor het oprichten van een Data Science & AI Academy. De ondernemer prijst de werkwijze. “Het is fijn dat je door mensen persoonlijk te woord wordt gestaan. Wat verder sterk is, is het feit dat Jos en zijn collega’s ook bekijken of er andere partijen aan gekoppeld kunnen worden om het project te vervolmaken.”

Aanvragen
Voor de zomer heeft de eerste ronde van het Innovatiefonds plaatsgevonden. Zes projecten zijn gehonoreerd. Momenteel is de tweede ronde achter de rug en daarin zijn nog eens vijf projecten toegekend. Binnen de Regionale Investeringsagenda worden momenteel de eerste projecten besproken. Van der Heijden: “Het begint nu dus te lopen. Aan de andere kant is er nog volop ruimte voor nieuwe aanvragen.”

Goetgeluk voegt eraan toe dat ondernemers zich ook bij de Brightlands Campus kunnen melden. “Wij zijn er voor bedrijven die zich bezighouden met uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, gezondheid, digitalisering en voeding; bedrijven die willen groeien door middel van innovatie helpen we verder. Projecten worden bij ons getoetst op verschillende componenten: innovatie, R&D, educatie, valorisatie en community. Bij alles wat we doen, proberen we verbindingen te leggen. Er is ook veel contact met de programmamanagers, dus op enig moment komen de aanvragen vanzelf bij elkaar.”

Verbindingen leggen is de sleutel tot succes. Van der Heijden: “We zijn er echt van overtuigd dat plannen daardoor verder komen. Ik ben in gesprek met een ondernemer die blauwe bessen verbouwt. Bij slecht weer raken de bessen beschadigd. Hij wil kijken of hij er zonnepanelen boven kan plaatsen. Enerzijds om de gewassen te beschermen, anderzijds om een bijdrage te leveren aan het terugdringen van fossiele energie. Inmiddels is er een verbinding gelegd met studenten van Fontys Venlo, die helpen dat concept verder te ontwikkelen. Ook is de ondernemer in gesprek met de eigenaar van een energielandschap om het project te laten landen.”

Brightlands Future Farming Instituut
Een van de thema’s binnen de Regio Deal is future farming. Goetgeluk legt uit waarom het belangrijk is dat er financiële middelen beschikbaar worden gesteld voor de (door)ontwikkeling van de Brightlands Campus Greenport Venlo om zodoende tot een nieuw, hoogwaardig ‘future farming’ instituut te komen waar ondernemers, onderwijsen kennisinstellingen samen innoveren op het vlak van gezonde voeding en precisielandbouw, met minder uitstoot en reststromen. “De agrifood sector is een van de sterkste bedrijfstakken in Noord-Limburg, maar ook in Nederland. De sector kan bovendien een grote bijdrage leveren aan de verduurzaming van de economie. We hebben de afgelopen tijd samen met Maastricht University ingezoomd op gezonde en veilige voeding. Future farming is daar een onderdeel van en onderzoekt hoe bepaalde teeltmethoden van invloed zijn op voedingsproducten. Hoe verhoog je bijvoorbeeld de voedingsstoffen in groenten en fruit?”

Het instituut moet in 2021 gereed zijn. Goetgeluk: “Noord- Limburg, waar de hele keten van zaadje tot aan de consument sterk vertegenwoordigd is, is de ideale regio om onderzoek en ontwikkeling te combineren. Volgend jaar zullen hier bovendien nieuwe R&D-kassen worden gebouwd, waarvan een deel ook voor het bedrijfsleven (mkb) beschikbaar komt. Er gaat onder meer gewerkt worden aan moderne veredelingstechnieken, sensortechnologie, kunstmatige intelligentie, robotica en geavanceerde systeemanalyse, waarbij smaak, gemak en duurzame circulaire productie van voeding centraal staan.”

Data Science & AI Academy
Bij future farming, maar eigenlijk bij vrijwel alle innovaties, is een grote rol weggelegd voor data. Hendrikx: “Wil je als regio een rol van betekenis blijven spelen in de toekomst, moet je dus investeren in data. Daarom heb ik samen met collega ondernemers Roy Lenders (Genzai) en Bart Verlegh (Bluehub) een plan ingediend voor een Data Science & AI Academy. Organisatorisch brengen we de Academy onder bij de Brightlands Campus Venlo en wordt de lesstof samengesteld door de Business School van Maastricht University en door Fontys ICT. We hebben gekozen voor een opzet van twaalf lesdagen waarbij de deelnemers, dat zijn medewerkers van bedrijven met een HBO/WO vooropleiding, niet alleen vakinhoudelijke kennis met betrekking tot Data Science & AI opdoen, maar ook werken aan het business case fähig maken van een data gedreven innovatie.”

Het is veel meer dan een opleiding. Hendrikx: “We dagen de deelnemer uit om een datagedreven idee van zijn of haar bedrijf mee te nemen. Daar moet ook een businesssponsor achter zitten. Binnen het programma (lesdagen en vakinhoudelijke coaching naast de lesdagen) wordt het datagedreven idee opgewerkt naar een haalbare business case die aan het einde van het programma aan de business sponsor wordt gepitcht. Dus enerzijds is het een opleiding en anderzijds faciliteren we hiermee ook datagedreven innovaties.”