LIMBURG – De stikstofcrisis houdt Nederland al een tijd in een wurggreep. Bouwprojecten liggen stop, uitbreiding van luchthavens zijn van de baan, de maximumsnelheid op wegen moet omlaag en vernieuwingen in land- en tuinbouw zijn onmogelijk. Voorstellen voor een oplossing lijken moeilijk te vinden.
Enkele populisten zien in de halvering van de veestapel dé oplossing. Maar dat is onzin, lost niks op en is dus onnodig.
Geen oplossing
Allereerst is een mini-college over de oorzaak van deze crisis. In heel Europa is het beleid om veel verschillende typen natuur op grote schaal in stand te houden. Liefst wil men natuur verder uitbreiden. Door de overheid zijn waardes opgesteld die gehaald moeten worden. De Kritische DepositieWaarde (KDW) noemen ze dat, dat is een neerslagnorm. Nu kunnen die normen per natuurtype anders zijn, maar veel normen zijn zó laag dat die nooit gehaald kunnen worden. Ook niet met een halvering van de veestapel.
Simpel rekenvoorbeeld
Als voorbeeld het hoogveen in de Peel. De maximum waarde daarvoor is 500 eenheden stikstof per hectare per jaar, als we actief hoogveen willen houden. Maar volgens diezelfde overheid vallen ter plekke zo’n 1500 eenheden stikstof uit de lucht. De landbouw in zijn geheel is volgens de Wageningen Universiteit en RIVM goed voor 42% daarvan. Nog los van de vraag of dit klopt – de LLTB heeft daar vraagtekens bij – als je alle landbouwbronnen halveert, gaat het dus om een reductie van 21%. Dan vallen na die halvering nog steeds zo’n 1200 eenheden uit de lucht. Meer dan twee keer zoveel dan dit natuurtype kan hebben. Sterker nog, als alle landbouw in een straal van 30 kilometer verdwijnt of als alle stikstofbronnen worden gehalveerd – ook verkeer, industrie, huishoudens en stikstof vanuit het buitenland – dan nóg blijft die stikstofneerslag te hoog. We zullen dus onder ogen moeten zien dat we bepaalde natuur niet kúnnen beschermen. Dat is dus ook precies de reden waarom ik het bizarre proefballonnetje om de veestapel te halveren een populistisch idee vindt. Het is simpelweg geen oplossing.
Onzin
De veestapel halveren, is dus onzin. Daarnaast brengt het grote onrust teweeg bij hardwerkende boerengezinnen. Ook zijn we al goed op weg om de ammoniakuistoot uit stallen flink te beperken. Voor Limburg hebben we afgesproken dat alle nieuwe stallen voor varkens en pluimvee worden uitgerust met technieken die 85% van de ammoniak wegvangen. En dat gebeurt ook! En in 2030 zijn alle varkens- en pluimveebedrijven met deze technieken uitgerust. Voor koeien is dat wat moeilijker. Koeien staan in open stallen en lopen in de wei. Toch is het onze ambitie om ook daar 40% reductie te halen.
Voor het gebruik van dierlijke mest zijn er al heel veel technieken toegepast. Mestsilo’s worden afgedekt en mest wordt niet meer over de grond gesproeid, maar geïnjecteerd. Volgens de wetenschap leverde dat 50% reductie op voor mest. Alle koeien in een potdichte stal is absoluut geen oplossing. Dat wil niemand. En bovendien, wat zou een Heuvellandschap in Zuid-Limburg waard zijn zonder koeien in de wei?
Iedere agrariër denkt en investeert mee. Geef hem daarvoor ook de waardering die hij of zij verdient. Maar geef hem ook de ruimte om de investering die hij doet voor de natuur, bovenop de investeringen die hij doet voor dierwelzijn, terug te verdienen. Geef hem vertrouwen. Geef hem ontwikkelruimte. En nee, dat betekent niet dat we er veel dieren bij krijgen. Het aantal dieren is in Nederland namelijk geregeld via dierrechten en fosfaatrechten. Dus er komen in totaal geen dieren bij, maar met technieken is er wel veel winst voor de natuur en dierwelzijn.
Afgelopen week is wel gebleken dat de Nederlandse bevolking onze agrarische sector enorm waardeert. Het Malieveld stond bomvol met boeren en tuinders die een duidelijke boodschap hadden voor politiek Den Haag en de media. Stop met de hetze tegen de agrarische sector en wees trots op de beste boeren en tuinders van de wereld.
Léon Faassen, voorzitter Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB)
